Những Chuyện Đau Lòng Về Chữ Hiếu
Thiện Quả Đào Văn Bình
Cha và mẹ của học sinh 15 tuổi ở Michigan đã bị tòa tuyên án từ 10 tới 15 năm tù vì tội đã mua súng cho con trai và cậu này đã dùng nó để thảm sát bốn học sinh tại Oxford High School. Còn cậu bé bị án tù chung thân không ân xá. Công tố viên đã buộc tội cặp vợ chồng này đã không để súng tại một nơi có khóa an toàn và không có hành động ngăn cản khi có biểu hiện con mình sẽ có hành động điên cuồng.
Đúng là “Con dại cái mang”. Đẻ con ra cưng như cưng trứng, hứng như hứng hoa, mong cho nó khôn lớn nên người. Ngờ đâu mới 15 tuổi mà nó đã hung hăng, tiêm nhiễm bởi những phim ảnh bạo lực, xách súng vào trường giết luôn bốn bạn học chỉ vì một xích mích nhỏ nhặt. Không biết kiếp trước cặp vợ chồng này đã làm gì nên tội mà oan hồn đầu thai vào nhà để báo oán ? Sau 15 năm tù cặp vợ chồng này còn gì ? Có khi bỏ nhau chỉ vì tranh cãi tại ông hay tại bà quá nuông chiều con. Vị thẩm phán đã lau nước mắt nhiều lần khi tuyên đọc bản án này.
Rồi một thảm kịch rơi nước mắt khác là một cậu con trai ở Florida đang học lớp dự bị y khoa đã dùng dao đâm mẹ mình 70 nhát khiến bà là một giáo viên dạy Lớp Hai, gục chết với lý do rất giản dị “Bà ấy làm tôi bực mình”.
Hiện nay có một hiện tượng đáng sợ là con cái giết cha mẹ ở Mỹ cũng như ở Việt Nam. Thông thường vợ chồng sinh con thì mừng rỡ biết bao. Thế nhưng theo giáo lý nhà Phật thì con cái chưa hẳn là hạnh phúc mà có khi là tai họa. Nó thành công chưa chắc mình được hưởng mà hễ nó làm bậy một cái thì cha mẹ gánh hết.
Thế giới ngày hôm nay tiến quá nhanh, trẻ con được luật pháp bảo vệ và nuông chiều. Trong khi đó thì trên hệ thống liên mạng toàn cầu, có quá nhiều hình ảnh tác động tới trẻ con, tốt thì ít mà xấu thì nhiều. Có thể nói trẻ con ngày nay rất tự ái, tự kiêu, nóng nảy, tinh khôn và hung dữ. Chính vì lo lắng về thảm họa này khiến nhiều cặp vợ chồng trẻ đã không chịu sinh con . . . vừa bận bịu, tốn kém và trách nhiệm rất nặng nề. Luật bảo vệ thiếu nhi đã khiến nhiều cha mẹ ngồi tù vì con cái.
Là phụ huynh thuộc tầng lớp cổ hủ và lạc hậu, chúng ta phải làm sao để cứu vãn ? Nhà thờ, trường học, gia đình đã hoàn toàn bất lực. Thống kê mới nhất tại Tiểu Bang Missouri cho thấy đa số giáo chức muốn bỏ nghề vì lương thấp, áp lực và nhất là học sinh rất hỗn hào.
Học sinh ngày nay chẳng coi dạy học là chức năng cao quý mà chỉ là một nghề để kiếm sống mà thôi, chẳng có “tôn sư trọng đạo” gì hết. Cãi lại thầy/cô, túm tóc đánh cô giáo ngay trong lớp học là chuyện thường. Chúng ta cứ lên án Khổng Tử là lạc hậu thế mà dưới sự giáo dục của Nho gia, đất nước Việt Nam và Trung Hoa xưa đã sản sinh bao nhà tư tưởng, trạng nguyên, tiến sĩ, cử nhân đã đem tài ra giúp nước qua đạo Tu Thân - Tề Gia - Trị Quốc - Bình Thiên Hạ và biết bao người con hiếu thảo. Nho gia ngày xưa coi thầy còn trên cha mẹ mình. Tiến sĩ về làng phải xuống ngựa. Nhiều khi thầy chết học trò phải để tang. Chúng ta chê trách và khinh thường Đạo Khổng vậy thì ngày nay chúng ta xây dựng đạo gì để : Con cái hiếu thảo biết vâng lời cha mẹ, học trò biết kính trọng thầy cô và coi trường học là lò giáo dục và đào tạo con người ? Dường như chẳng có đạo nào để thay thế Đạo Nho cả mà chỉ có đạo bạo lực và đạo nhố nhăng trên Internet mà thôi. Nước Mỹ có ngày Mother’s Day và Father’s Day nhưng không bao giờ dạy dỗ về lòng hiếu thảo, “Công cha như núi Thái Sơn. Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”.
Tôi năm nay đã 83 tuổi rồi, nhưng nhớ lại thuở xưa, vẫn kính trọng và biết ơn tất cả thầy/cô đã dạy dỗ tôi từ bậc Tiểu Học tới Đại Học. Tôi có một kỷ niệm còn nhớ mãi trong đời. Năm 1974 tôi là phó tỉnh trưởng Tỉnh Kiến Hòa, về Sài Gòn công tác. Xe có tài xế lái, chẳng may bị một xe taxi quẹt vào tại Đường Hai Bà Trưng gần Chợ Tân Định. Tôi nhảy xuống coi sự thể thế nào. Nhìn vào xe tôi xúc động quá. Người đàn bà ngồi trong xe là Cô Ngữ dạy Anh Văn của chúng tôi. Ngày xưa tóc của cô còn xanh, ngày nay tóc của cô đã bạc trắng. Tôi xúc động nói, “Cô . . . cô . . . con là học trò của cô năm xưa đây !”. Cô Ngữ vô cùng ngạc nhiên vì làm sao cô có thể nhớ hết cả trăm học trò ? Và cô cũng chẳng nói nên lời. Học trò nhớ thầy/cô chứ thầy/cô làm sao nhớ hết học trò. Trước sự ngạc nhiên của cô, tôi quay qua nói với người tài xế taxi, “Đây là cô của tôi, thôi bỏ qua nghe chú”. Rồi hai xe chạy đi như không có chuyện gì xảy ra. Đấy tình nghĩa thầy trò ngày xưa là như vậy.
Thế nhưng quan điểm này nếu nói với bọn trẻ ngày hôm nay, chúng nó sẽ nhún vai và tự hào về một nền văn minh và lối sống mới của chúng nó. Chúng ta biết làm sao ? Thôi thì quay lại với lời dạy của Đức Phật, vạn hữu vốn vô thường. Thời mạt thế thì hiền thánh ẩn phục hoặc im hơi lặng tiếng, đạo lý suy đồi còn các tầng lớp của thời đại mới thì hãnh diện với thời trang, nhạc Pop, nhạc Rap, Football. Chúng biết rành rẽ những trò chơi quái đản trên facebook, twitter, tiktok và hễ trái ý một cái thì rút súng ra bắn chết liền dù đó là cha mẹ, anh em, thầy cô, bạn bè, bạn đồng sự . . . và chấp nhận án tù chung thân hay tử hình để thỏa mãn Cái Tôi vĩ đại.
Theo tôi nghĩ, để cứu vãn phần nào thảm kịch gia đình của thời đại chỉ còn cách đưa giáo lý Tứ Trọng Ân bao gồm “Ơn cha mẹ, ơn thầy cô, ơn đồng loại và ơn tổ quốc” của nhà Phật vào chương trình giáo dục từ bậc Tiểu Học. Nhưng làm thế nào để một quốc gia mà nền tảng tâm linh là Thiên Chúa Giáo có thể chấp nhận một giáo lý của Phật Giáo mà họ gọi là ngoại đạo. Và nhất là trong một xã hội mà tất cả các nhà trí thức lỗi lạc đều coi phát triển tự do cá nhân là nền tảng của sự phát triển con người. Tôi đã từng phục vụ cho một học khu ở California 19 năm trời. Thấy các bảng “I am unique” long trọng treo ở trên tường của các trường học tôi “ớn lạnh”. Nếu tôi là độc đáo, tôi là duy nhất thì cha mẹ, anh em, xóm làng - đất nước ở đâu ? Cái Tôi phải chan hòa với mọi người chứ ?
Thôi thì nghiệp lực của chúng sinh đang chùng chùng chuyển động như một dòng thác. Dù chúng ta có tâm thiện lành cũng không thể lay chuyển được nghiệp lực. Nghiệp này do chính chúng sinh - tức chúng ta tạo ra. Chính chúng ta phải giác ngộ và quyết tâm chuyển nghiệp. Cầu cứu, van vái thần linh, ngồi đó than vãn - tức là thấy chết mà không cứu, như đà điểu chui đầu vào cát và chỉ làm cho nghiệp trầm trọng thêm.
Thiện Quả Đào Văn Bình